Tecrübelerimden yola çıkarak şunu rahatlıkla söyleyebilirim; eğer evinizi yakın zamanda satma planları yapıyorsanız mülkünüzü kiraya vermeyin. Eğer kiracınız eski bir kiracı ise iyi bir diyalogla satışa yardımcı olmasını isteyebilirsiniz. Öncelikle mülkünüzü neden satışa çıkardığınızı kiracınıza iyi anlatın. Şimdi bazı mülk sahipleri “mal benim, değil mi” diye itiraz edebilir. Çok haklısınız ama unuttuğunuz bir nokta var; mülkünüzü kiraya verdiğiniz andan itibaren artık mülkünüzün bir ortağı var. “Ben istersem” ile başlayan her cümle sizi zorlar. Siz ne kadar isteseniz de kiracı istemiyorsa satış o kadar da kolay olmaz.
Nasıl mı? Bir kere bazı kiracılar mülkün satışını engellemek için çok çeşitli bahanelerle karşınıza çıkarlar. Mesela pandemi bu bahanelerin daha fazla öne sürülmesine vesile oldu. “Ailecek korona olduk” diyen birine “Yok biz yine de oturduğunuz konutu gezeceğiz” deme şansınız var mı?
Çoğu kiracı daireyi göstermez, randevu vermez, randevu verse de kapıyı açmaz, sizi kapıda bırakır. Alıcıyı içeri almışsa, mülke talip olan alıcılara arka arkaya problemleri sıralar. “Bu kadar sorunluysa siz neden oturmaya devam ediyorsunuz?” sorusuna yanıt vermezler ama o arada alıcının iştahı çoktan kapanmış olur.
Bazı kiracılar konutu tahliye etmek için para talebinde bulunur. Aslında para talebini ben anlaşılır buluyorum. Düşünsenize ancak kirayı ödeyecek bir bütçeniz var. Aniden tahliye edilmek ekstra masraf demek. Daha yüksek kira bedeli dışında ekstra depozito, ekstra danışman hizmet bedeli, ekstra taşınma ücreti, ekstra tadilat masrafı demek. Bu konuda orta bir yol bulunabilir. Ama bu durumu bahane edip çok yüksek meblağlar talep edenlerin iyi niyetinden şüphe ediyorum.
Bermuda Şeytan Üçgenindeki en büyük çıkmazlardan biri de eski kiracılarla olan durumdur. Uzun yıllardır kiracı olanların kira bedelleri güncel rakamların çok altındadır. Konutu alacak olan kişi yatırımcı ise doğal olarak amortisman süresine bakıyor, satış rakamı güncel kira bedellerine göre yüksekte kalmışsa yatırımcı için cazibesini yitiriyor. Eski kiracıyı tahliye ederse yeni kiracı ile amortisman süresini tutturabilir. Ama kiracılar alıştıkları muhitten ayrılmak istemiyor, bakıyor ki aynı lokasyonda benzer özellikteki bir daireye bugün ödediğinin neredeyse iki katı kira ödeyecek, bu durumda direnme yoluna gidiyor. Kördüğüme dönen satış sürecinde en fazla yıpranan satışa aracılık eden gayrimenkul danışmanları oluyor. Satış biterse ringde en fazla dayak yiyen danışmandır.
Özetle kiracılı mülklerde mülkün gerçek sahibi kim diye soracak olursanız; hem kiracıdır, hem tapu sahibidir. Kim haklıdır derseniz; herkes kendince haklıdır.
